Czym jest percepcja: Dlaczego nie widzimy świata takim jaki jest

Ten cytat skrywa w sobie głęboką prawdę na temat ludzkiej percepcji i świadomości. Na pierwszy rzut oka może wydawać się jedynie interesującą myślą filozoficzną, lecz jeśli przyjrzymy się mu uważniej, odkryjemy, że dotyka samego sedna naszego sposobu postrzegania rzeczywistości.

Wbrew powszechnemu przekonaniu, widzenie nie jest jedynie procesem biologicznym związanym z oczami. Choć nasze zmysły rejestrują ogromną ilość informacji z otoczenia, nie oznacza to, że wszystko to trafia do naszej świadomości.

Mózg przetwarza i filtruje te bodźce, nadając im znaczenie, a czasem zupełnie je ignorując. To, co ostatecznie „widzi” nasza świadomość, nie jest więc wiernym odbiciem rzeczywistości, lecz jej interpretacją — przepuszczoną przez gęste sito przekonań, lęków, doświadczeń, wartości i wewnętrznych ograniczeń.

To tłumaczy, dlaczego dwie osoby mogą patrzeć na to samo zjawisko, a jednak widzieć coś zupełnie innego. Dla jednej będzie to okazja, dla drugiej zagrożenie. Jedna zobaczy piękno, inna jedynie chaos.

Wszystko zależy od stanu umysłu — jego otwartości, dojrzałości, poziomu świadomości, a także gotowości do przyjęcia tego, co nowe, nieznane czy niewygodne.

W praktyce oznacza to, że nasza percepcja nie jest obiektywna. Często widzimy jedynie to, co już znamy lub na co jesteśmy wewnętrznie przygotowani. To, co nie mieści się w ramach naszego myślenia, bywa wręcz „niewidzialne”, mimo że znajduje się tuż przed naszym nosem. 

Właśnie dlatego rozwój osobisty, duchowy i psychiczny jest tak ważny — bo tylko poszerzając wewnętrzną przestrzeń, możemy zobaczyć więcej.

Warto tu wspomnieć o znanym zjawisku z psychologii percepcji — „ślepoty nieuwagi” (inattentional blindness), kiedy to człowiek nie zauważa nawet oczywistych elementów otoczenia, jeśli nie są zgodne z jego oczekiwaniami lub nie pasują do tego, na czym skupia uwagę. 

To fascynujące i zarazem niepokojące – pokazuje bowiem, jak wiele rzeczy może nam umykać tylko dlatego, że nie jesteśmy na nie gotowi.

Z duchowego punktu widzenia, ta myśl prowadzi nas do zrozumienia, że każdy kolejny krok w pracy nad sobą — każdy akt przebudzenia świadomości — pozwala nam widzieć świat pełniej, głębiej, bardziej prawdziwie. To, co kiedyś wydawało się niewidzialne, staje się zrozumiałe. To, co kiedyś odrzucaliśmy, zaczyna nabierać sensu. A to, co wydawało się nieistotne, okazuje się kluczowe.

Zatem jeśli chcemy naprawdę widzieć, musimy przede wszystkim być gotowi zrozumieć. A zrozumienie nie pochodzi tylko z wiedzy – ono rodzi się z ciszy, uważności, pokory i odwagi spojrzenia w siebie. 

Tylko wtedy nasze oczy zaczną widzieć nie tylko to, co zewnętrzne, ale i to, co ukryte — w świecie, w innych ludziach i w nas samych.

Można powiedzieć, że jest tyle rzeczywistości, ilu ludzi na ziemi, ponieważ każdy z nas postrzega świat przez unikalny zestaw filtrów: własne doświadczenia, emocje, przekonania, traumy, marzenia i poziom świadomości. 

Choć żyjemy w jednej „obiektywnej” rzeczywistości fizycznej, to nasze wewnętrzne postrzeganie tej rzeczywistości tworzy subiektywne światy, które mogą być diametralnie różne — nawet jeśli patrzymy na tę samą rzecz, osobę czy wydarzenie.

Dla jednej osoby ulewna burza może być romantycznym przeżyciem, dla drugiej źródłem lęku i traumy. Ktoś zobaczy w czyimś milczeniu dystans i chłód, a ktoś inny — spokój i bezpieczeństwo. To nie zewnętrzny świat się zmienia, lecz to, co mamy w sobie, sprawia, że widzimy go w taki, a nie inny sposób.

Dlatego tak ważne jest uświadomienie sobie, że nasza percepcja to nie prawda absolutna, lecz raczej osobista interpretacja, która często mówi więcej o nas samych niż o tym, na co patrzymy. 

Taka świadomość może być początkiem głębokiego wewnętrznego rozwoju, większej otwartości, pokory i empatii wobec innych — bo skoro każdy widzi świat inaczej, to może nie chodzi o to, by udowadniać sobie nawzajem, kto ma rację, ale by nauczyć się rozumieć i szanować cudze widzenie świata.